نورپردازی و بررسی انواع و شیوه های رایج آن

در جامعه امروز افرادی که به روش زندگی اهمیت بیشتری می دهند، مدت ها وقت می گذارند تا محیط اطراف خود و دیگران را برای فعالیت های مختلفی مثل کار یا استراحت طراحی کنند.

این طراحی محیط و تمام جوانب آن مثل انتخاب مبلمان مناسب را زمانی می توانید به نمایش بگذارید که یک نور پردازی آگاهانه و درست داشته باشید.

بهترین و ایده آل ترین زمان طراحی نورپردازی در هنگام اجرای ساختمان و جایگذاری محل های مناسب برای نورپردازی های سقفی، دیواری یا زمینی است ولی تعداد محدودی این شانس را دارند که مثلاً در هنگام اجرای ساختمان در کف اتاق برای نورپردازی به سمت بالا فضایی را ایجاد کنند.

در اغلب موارد یک ساختمان تکمیل شده برای طراحی در اختیار دارید که تغییرات محدودی را می توانید به عنوان معماری داخلی در آن انجام دهید، پس سعی کنید در هنگام طراحی و یا قبل از گذاشتن هر وسیله ای در محیط به نورپردازی فکر کنید.

نورپردازی بیشتر از روشنایی یک اتاق است، حال و هوای محیط را تعیین می کند و محیط را برای فعالیتی که در آن انجام خواهد شد، آماده می نماید و تاثیر زیادی بر سلامت روح و روان دارد.

زیباترین وسایل نورپردازی اگر در جای مناسب خود قرار نگیرند، منابع نوری بی ارزشی هستند که در صورت قرار گرفتن در موقعیت مناسب به فضا روح می دهند و نقوش زیبایی از نور در محیط ایجاد می کنند.

نور مصنوعی می تواند شبیه به نور طبیعی در محیط کنتراست ( تضاد ) ایجاد کند.

نور طبیعی

۲۰ درصد فضای یک اتاق را پنجره ها تشکیل می دهند که که نور طبیعی را تامین می کنند، نورپردازی مناسب بر ترکیب نور مصنوعی و نور طبیعی تاکید دارد. وجود پنجره در اتاق ها و تامین نور طبیعی از طریق آنها دلیل داشتن نور کافی نیست. کمیت و کیفیت نور طبیعی در هر خانه ای نسبت به خانه دیگر و اتاقی نسبت به اتاق دیگر متفاوت است. جهت قرار گرفتن خانه (شمالی یا جنوبی) اندازه و شکل اتاق و زوایای آن و تعداد پنجره ها از عوامل تاثیر گذار بر نور طبیعی هستند.

نور شمال سردتر و ضعیف تر از نور جنوب است و رنگ ها را حقیقی تر از نور جنوب نشان می دهد . ، نور جنوب تم گرمی به رنگ ها می دهد . نور شمال کنتراست های تندی که بین سایه و روشن نور جنوب ایجاد می شود را ندارد.

سایز و شکل اتاق هم در نورگیری موثر است، مشخص است که اتاق های کوچک نسبت به اتاق های بزرگ به نور کمتری احتیاج دارند اما این موضوع همیشه صادق نیست، شکل و محل قرار گیری پنجره ها بر نیاز به نور گیری اتاق موثر است. اتاق مستطیلی که پنجره ها در عرض آن قرار دارند نسبت به اینکه که پنجره ها در طول آن قرار دارند به نور بیشتری احتیاج دارد و اتاقی که منظره آن با ساختمان دیگر، محافظ و یا درختی گرفته شده نسبت به همان اتاق با منظره باز به نور بیشتری نیاز دارد.

از آنجا که ما نمی توانیم جهت ساختمان را عوض کنیم با نورپردازی مصنوعی مناسب می توانیم نواقص را جبران کنیم. در روزهای آفتابی که نور باعث به وجود آمدن تشعشعات شفاف و سایه های موج دار می شود، انسان ها پر انرژی تر و پر نشاط تر هستند و آمادگی آنها برای فعالیت روزمره بیشتر است در حالی که در روزهای ابری و خاکستری که کنتراست بین سایه و روشنایی وجود ندارد، انسان ها کسل و بی حوصله هستند. وقتی در طول روز وارد اتاق هایی می شویم که نور آفتاب مستقیم به آنها می تابد احساس سلامت، گرما و نشاط می کنیم در حالی که اتاق هایی که نور آفتاب به طور غیر مستقیم به آنها می تابد احساس خمودگی ، بی حوصله گی و افسردگی را در فرد ایجاد می کند که به این حالات تاثیر روانی ( psychology ) نور می گویند .

یک برنامه مناسب برای نورپردازی

برنامه ای برای نورپردازی مناسب است که انعطاف پذیر باشد یعنی در هنگام تغییر نیاز ها قابلیت تطابق داشته باشد تا در موقعیت های متفاوت تاتیر گذار باشد. این برنامه باید قابلیت روشن کردن تمام فضاهای اتاق ( با شدت های متفاوت ) را داشته باشد. برای تعیین الگوهای روشنایی هر اتاق ابتدا قبل از هر کاری باید لیستی از فعالیت هایی که در آن اتاق انجام می شود تهیه گردد، در صورت بزرگ بودن اتاق تنوع فعالیت ها نیز زیاد تر شده و کار را سخت تر می کند .

معمولاً هر اتاقی به ترکیب سه نوع نورپردازی احتیاج دارد ، نور عمومی یا پس زمینه نور موضعی یا نور مخصوص کار، نور تاکیدی یا دکوراتیو.

نور عمومی

این نور به اسم نور از بالا هم معروف است. این نوع نور پایه برنامه ریزی برای نورپردازی است و برای جبران نور طبیعی در طول روز و ایجاد نوری یکنواخت در هنگام شب در محیط به کار می رود. نور عمومی به صورت مستقیم با لوستر ها یا آویز های سقفی و یا بصورت غیر مستقیم از طریق نورهای کار گذاشته شده در فرو رفتگی های سقف کاذب تامین می شود.

این نور کمترین سایه را در محیط ایجاد می کند و نباید بر روی چیز خاصی تاکید داشته باشد تا محیطی یکنواخت و آرامش بخش به وجود بیاورد. روشن کردن بیشتر نقاط اتاق و فراهم کردن امکان دید از مشخصات اصلی این نوع نور است. در کل پیشنهاد می شود در هر ۶۰۰ تا ۷۰۰ سانتیمتر مربع یک منع نور عمومی در محیط داشته باشید.

نور عمومی با انواع دیگر نور که برای فعالیت های مختلف مثل مطالعه، انجام تکالیف، تهیه غذا و … در نظر گرفته شده اند ، ترکیب می شود و آنها را تکمیل می کند . رنگ سقف بر میزان و شدت نور عمومی تاثیر گذار است در مواردی که رنگ سقف سفید است، رفلکس شدید تر از حالتی است که سقف تیره رنگ باشد .

نور موضعی یا نور کار

این نور منطقه خاصی را روشن می کند و باعث جلب توجه بیشتر به آن منطقه می شود. نور موضعی یا کانونی به ما کمک می کند تا فعالیت به خصوصی مثل تهیه غذا، مطالعه بازی با وسیله ای خاص را در امنیت و با راحتی انجام دهیم.

این نور به علت شدت زیاد پرتوافکنی باعث بوجود آمدن سایه اطراف موضوع می شود، پس باید مراقب بود تا سایه بر روی نقطه کاری نیافتد. نور باید در کنار یا روبروی فرد گذاشته شود، از قرار دادن این نوع نور در پشت سر فرد خودداری کنید. یکی از انواع نور موضعی نورهای رومیزی هستند که روی میز کار یا مطالعه قرار می گیرند این نور یا باید در وسط میز کار گذاشته شود یا در جهت سمت نوشتن و خواندن ( متن انگلیسی یا فارسی ) گذاشته شود .

در نورپردازی رومیزی باید توجه داشت که لامپ دیده نشود و انتهای کلاهک در هنگام نشستن باید در خط چشم باشد زیرا دیده شدن لامپ باعث خستگی و ناراحتی چشم می شود .

نورپردازی بوسیله نور دکوراتیو یا تاکیدی

نورپردازی تاکیدی مستقیم و بسیار قوی است و زیبایی آن بیشتر از کارایی اش مطرح است. این نوع نورپردازی در حقیقت به ما می گوید به چه چیزی نگاه کنیم یا دید را به سمت عنصری خاص مثل آثار هنری، گیاهان و یا وسایلی گرانبها جهت می دهد و تاثیر آن را برای بیننده بیشتر می کند.

نور دکوراتیو به خودی خود مفهوم تاکید دارد و تمرکزی بی نقص با حالتی سحر انگیز ایجاد می کند. بطور کلی این نوع نور ۳ برابر روشن تر از نور عمومی اتاق است و کنتراست خوبی را در فضا ایجاد می کند و نور عمومی را کامل می کند.

برای مشاهده پروژه ها، محصولات و خدمات شرکت نورپردازی شمیم اندیشه لطفا کلیک فرمایید.

برای دریافت مشاوره، طراحی و اجرای نورپردازی و سیستم های روشنایی حرفه ای می توانید با دفتر مرکزی تماس بگیرید.

شرکت شمیم اندیشه
مشاور و مجری نورپردازی حرفه ای و سیستم های روشنایی