تجهیزات نورپردازی نما نقش مهمی در تعریف ظاهر شبانه یک ساختمان دارند. در ساعاتی که نور طبیعی حضور ندارد این تجهیزات هستند که نمای بیرونی ساختمان را برجسته میکنند و جلوهای حرفهای و هدفمند به آن میبخشند. امروزه طراحی نور به خصوص در نمای بیرونی تنها به روشنایی ساده محدود نمیشود. طیف وسیعی از ابزارها و روشها مثل پروژکتورها، چراغهای وال واشر، نوارهای LED، سنسورها و سیستمهای کنترل هوشمند در خدمت معماران و طراحان قرار گرفتهاند تا به کمک سیستم روشنایی نما تعادل بین کارایی و زیبایی را حفظ کنند. اینجاست که انتخاب درست تجهیزات نقشی کلیدی پیدا میکند.
در ادامه این مقاله نگاهی به انواع تجهیزات نورپردازی نما خواهیم داشت. موارد کاربردشان را بررسی میکنیم و به نکاتی میپردازیم که در نصب و اجرای آنها باید در نظر گرفت. اگر تصمیم دارید نورپردازی نمای بیرونی ساختمان را اصولی حرفهای و متناسب با ساختار معماری طراحی کنید این راهنما برای شماست.
معرفی انواع تجهیزات نورپردازی نمای ساختمان
وقتی صحبت از تجهیزات نورپردازی نما میشود منظور فقط یک یا دو چراغ نیست. این حوزه گسترده است و شامل انواع تجهیزات با ویژگیها، کاربردها و تکنولوژیهای متفاوت میشود که هر کدام برای نوع خاصی از معماری، هدف نوری یا شرایط محیطی طراحی شدند. انتخاب درست تجهیزات یعنی استفاده هوشمند از نور برای نمایش بهتر خطوط، فرمها، بافتها و حتی احساس فضا. در ادامه به چند گروه اصلی از تجهیزات نورپردازی نمای ساختمان اشاره میکنیم که در پروژههای حرفهای به طور گسترده استفاده میشوند:
۱. پروژکتورهای نما
پروژکتورها یکی از اصلیترین گزینهها برای نورپردازی حجمی و تاکیدی هستند. این ابزارها نور قدرتمند و متمرکزی تولید میکنند که میتواند روی یک المان خاص از نما مثل ستونها، دیوارههای برجسته یا ورودیها تمرکز کند. پروژکتورها با لنزهای قابل تنظیم و درجات مختلف پخش نور عرضه میشوند و معمولا از نوع LED با قابلیت تنظیم شدت نور هستند. در کنار این مزایا دوام بالا و مقاومت در برابر شرایط جوی هم باعث محبوبیت بیشتر این مدل شده است.
۲.چراغهای والواشر
والواشرها نور رو به صورت یکنواخت روی سطوح عمودی پخش میکنند. یعنی اگر نمای یک ساختمان کاملا صاف یا دارای ساختار هندسی منظمی باشد والواشرها میتوانند کل دیوار را به شکلی هماهنگ و چشم نواز روشن کنند. انواع مختلفی از والواشرها با توان، طول، رنگ نور و زاویه تابش متنوع وجود دارند. این تجهیزات در پروژههایی مثل هتلها، فروشگاهها و ساختمانهای اداری کاربرد زیادی دارند.
۳. چراغهای دفنی و توکار نما
اگر بخواهیم منابع نوری دیده نشوند اما تاثیر آنها کاملا مشخص باشد چراغهای دفنی یا توکار انتخاب مناسبی هستند. این مدل چراغها داخل زمین یا کف پیادهرو و کنار نما نصب میشوند و نور را از پایین به بالا میتابانند. معمولا برای تاکید روی ارتفاع یا مشخص کردن فرم کلی ساختمان از این نوع استفاده میشود. بعضی از مدلها هم قابل تنظیم هستند و میتوانند زاویه تابش را به دلخواه تغییر بدهند.
۴. نوارهای LED نما
یکی از گزینههای مدرن و پرکاربرد در نورپردازی نمای امروزی نوارهای LED هستند. این نوارها به خاطر انعطاف پذیری بالا و نصب راحت انتخاب خوبی برای فضاهای محدود یا خطوط خاص معماری هستند. از نوار LED میشود در قاب پنجره، لبه سقف یا حتی در شکافهای دیواری استفاده کرد تا هم جلوهای ظریف و منظم ایجاد شود و هم روشنایی ملایمی به فضا داده شود. برخی از مدلهای حرفهای حتی امکان برنامه ریزی رنگ، زمانبندی و کنترل از راه دور دارند.
۵. سیستمهای کنترل هوشمند
در کنار تجهیزات اصلی استفاده از سیستمهای هوشمند برای مدیریت نور هم اهمیت زیادی دارد. این سیستمها امکان زمانبندی روشنایی، تنظیم رنگ، سناریوهای نوری مختلف و هماهنگی با سایر سیستمهای ساختمان را فراهم میکنند. وقتی از تجهیزات روشنایی مدرن حرف میزنیم نمیشود این بخش را نادیده گرفت زیرا هوشمندسازی نور میتواند هم مصرف انرژی را کاهش دهد و هم تجربه بصری دقیقتری فراهم کند. در انتخاب تجهیزات مناسب برای نورپردازی نما باید چند فاکتور در نظر گرفته شود. جنس نما، رنگ و بافت، نوع کاربری ساختمان، زاویه دید رهگذرها و حتی میزان آلودگی نوری محیط اطراف. فقط در این صورت که میتوانیم از نور به عنوان یک ابزار طراحی واقعی استفاده کنیم.
نورپردازی نما با پروژکتور و چراغهای والواشر
وقتی صحبت از تجهیزات نورپردازی نما به میان می آید دو گروه از تجهیزات همیشه نقش اصلی را ایفا میکنند. پروژکتورها و والواشرها. این دو مدل اگر درست انتخاب و نصب شوند میتوانند نمای ساختمان را نه فقط روشن بلکه زنده کنند. اما تفاوتشان چیست؟ و هر کدام دقیقا کجا باید استفاده شوند؟
پروژکتورها، تمرکز روی نقاط کلیدی
پروژکتورها معمولا برای نورپردازی نقطهای یا تاکیدی استفاده میشوند. این یعنی قرار است یک بخش خاص از نما را برجسته کنیم. مثلا ورودی اصلی، ستونها، قابهای خاص یا لوگوی شرکت. نور این تجهیزات به صورت متمرکز تابیده میشود و به کمک لنزها میشود زاویه تابش را به دقت تنظیم کرد. نکتهای که باید در استفاده از پروژکتورها در نورپردازی ساختمان در نظر گرفت انتخاب محل نصب و ارتفاع مناسب دستگاه است. اگر زاویه درست انتخاب نشود ممکن است باعث خیرگی شود یا حتی اثر نوری مورد نظر ایجاد نشود. همچنین توان پروژکتور باید متناسب با رنگ و متریال نما باشد. مثلا نمای سنگی تیره به نور قویتری نیاز دارد تا جلوه پیدا کند.
والواشرها، پخش یکنواخت روی سطوح وسیع
در مقابل چراغهای والواشر برای پخش نور روی سطوح وسیعتر به کار میروند. این مدلها نور خطی و هماهنگ تولید میکنند و برای روشن کردن دیوارههای صاف، سطوح بتنی یا سطوحی با بافت منظم بسیار مناسبند. یکی از کاربردهای جذاب والواشرها ایجاد گرادیانت نوری روی دیواره است. یعنی از پایین به بالا نور به تدریج کم رنگتر شود. والواشرها در مدلهای RGB هم تولید میشوند که اجازه تغییر رنگ و اجرای سناریوهای نوری متنوع رو میدهند. در پروژههایی مثل هتلها، تالارها یا ساختمانهای اداری مدرن این ویژگی به شدت محبوب شده است. چون میشود بسته به مناسبت یا زمان شبانه روز رنگ نور را تغییر داد.
ترکیب پروژکتور و والواشر راهحل حرفهای
در یک طراحی حرفهای سیستم روشنایی نما معمولا فقط از یکی از این تجهیزات استفاده نمیشود. بلکه طراحهای با تجربه ترکیب این دو را به کار میبرند مثلا والواشر برای پایه نما و ایجاد نور زمینه پروژکتور برای تاکید روی المانهای خاص. این ترکیب اگر با دقت و با درک درست از نور انجام شود نتیجهاش یک نمای چشمگیر و در عین حال متعادل خواهد بود. در انتخاب بین پروژکتور و والواشر فاکتورهایی مثل ارتفاع ساختمان، رنگ متریال، میزان بازتاب نور، نوع المانهای معماری و حتی بودجه پروژه موثر هستند. فراموش نکنیم که هر نور قویای لزوما زیبا نیست. تنظیم شدت، زاویه و رنگ نور همان چیزی است که یک نورپردازی ساده را تبدیل به نورپردازی معماری میکند.
نکات ایمنی در نصب تجهیزات نورپردازی نمای بیرونی
در طراحی و اجرای تجهیزات نورپردازی نما آنچه گاه کمتر دیده میشود اما در عمل از اهمیت بالایی برخوردار است موضوع ایمنی در نصب این تجهیزات است. اجرای غیرحرفهای سیستم نورپردازی میتواند نه تنها ظاهر ساختمان را زیر سوال ببرد بلکه خطرات مالی و جانی نیز در پی داشته باشد.
اولین نکته انتخاب تجهیزات با استانداردهای معتبر است. چراغها و تجهیزات روشنایی که در فضای بیرونی استفاده میشوند باید دارای درجه حفاظت مناسب مانند IP65 یا بالاتر باشند تا در برابر نفوذ آب، گردوغبار و رطوبت مقاوم باقی بمانند. این موضوع به خصوص در اقلیمهای مرطوب یا مناطق با بارندگی زیاد اهمیت بیشتری پیدا میکند.
موضوع دوم زیرساخت برق است. کابل کشی نمای ساختمان باید به درستی ایزوله و محافظت شود. استفاده از کابلهای مقاوم در برابر اشعه UV، حرارت و عوامل محیطی از الزامات ایمنی است. ضمن آنکه تابلو برق مخصوص سیستم روشنایی نما باید در نقطهای ایمن و قابل دسترس نصب شود با محافظتهای کافی در برابر نوسانات برق و اتصال کوتاه. همچنین باید توجه داشت که نصب تجهیزات نورپردازی در ارتفاع به ابزار و نیروی متخصص نیاز دارد. اینگونه پروژهها باید با رعایت اصول کار در ارتفاع انجام شوند از داربستهای ایمن گرفته تا کمربندهای ایمنی ، مهار صحیح و نظارت فنی. سهل انگاری در این بخش خسارات غیر قابل جبران به دنبال دارد.
مورد مهم دیگر جلوگیری از ایجاد خیرگی یا آلودگی نوری است. نورهای شدید و بدون کنترل نه فقط جلوه نما را از بین میبرند بلکه باعث آزار چشم عابران یا ساکنین نیز میشوند. انتخاب زاویه مناسب نصب شدت نور متعادل و استفاده از لنزهای محدود کننده نقش کلیدی در کنترل این مسئله دارند. در نهایت انتخاب تجهیزات روشنایی مدرن که از نظر ایمنی طراحی شدهاند کار را سادهتر میکند. بسیاری از این محصولات دارای محافظ داخلی سنسورهای تشخیص خطا و اتصالات استاندارد هستند که روند نصب را امنتر و پایدارتر میسازند.
بررسی تجهیزات مقاوم در برابر شرایط جوی
در محیطهای بیرونی تجهیزات نورپردازی با مجموعهای از چالشهای اقلیمی مواجهاند که کیفیت و دوام آنها را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار میدهد. از همین رو بررسی فنی و دقیق مقاومت تجهیزات نورپردازی نما در برابر این عوامل بخش حیاتی طراحی و انتخاب سیستمهای روشنایی محسوب میشود.
مقاومت در برابر نفوذ آب و گردوغبار
شاخص استاندارد IP (Ingress Protection) نخستین فاکتور برای ارزیابی مقاومت تجهیزات در برابر شرایط جوی است. تجهیزات مورد استفاده در نمای بیرونی باید حداقل دارای درجه IP65 باشند تا در برابر بارندگیهای شدید، ذرات معلق، مه و طوفان مقاوم بمانند. در مناطق بارانی یا گردوغبارخیز IP67 یا حتی IP68 توصیه میشود. استفاده از آب بندی دقیق، درز گیرهای سیلیکونی و طراحی بدون منفذ از جمله ویژگیهای مهم در تجهیزات نورپردازی نما است که این سطح از حفاظت را ممکن میسازد.
مقاومت مکانیکی و پایداری فیزیکی
علاوه بر رطوبت تجهیزات نصب شده در نما با فشار باد، ضربه، شوکهای حرارتی و ارتعاشات محیطی نیز روبرو هستند. جنس بدنه چراغها یکی از عوامل تعیین کننده در پایداری آنهاست. آلومینیوم آنودایز شده استنلس استیل و آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی انتخابهای متداول در تجهیزات روشنایی مدرن هستند که استقامت در برابر پوسیدگی و تغییر فرم را تضمین میکنند.
پایداری نوری در برابر تابش خورشید
نور خورشید به ویژه در اقلیمهای گرم و خشک از دو جنبه تهدید محسوب میشود. تابش مستقیم حرارتی و اشعه فرابنفش (UV). تجهیزاتی که از لنزهای پلیکربنات غیرضدUV استفاده میکنند خیلی زود دچار زردی، کدری و افت شفافیت میشوند. به همین دلیل تجهیزات حرفهای از لنزهای مقاوم به UV و بدنههایی با رنگ الکترواستاتیک مقاوم در برابر تابش بهره میبرند. این موضوع در حفظ راندمان نوری چراغ و ماندگاری زیبایی بصری نما بسیار موثر است.
مدیریت حرارتی در اقلیمهای گرم یا سرد
یکی از آسیب زنندهترین عوامل محیطی نوسان دمایی شدید میان شب و روز یا فصلهای گرم و سرد است. چراغهایی که فاقد سیستم مدیریت حرارتی کارآمد باشند در برابر این تنشها سریعا دچار افت عملکرد، سوختن چیپ LED یا ترک در اتصالات میشوند. طراحی هیت سینک قدرتمند، تهویه غیرمستقیم و استفاده از بردهای الکترونیکی مقاوم در برابر حرارت از ویژگیهای کلیدی در تجهیزات نورپردازی مقاوم به شمار میآید.
معرفی شرکت شمیم اندیشه و راه های ارتباطی با شمیم اندیشه
شرکت شمیم اندیشه با بیش از دو دهه تجربه و تخصص در صنعت نورپردازی به عنوان یکی از معتبرترین نامها در طراحی و اجرای تجهیزات نورپردازی نما شناخته میشود. این شرکت با ترکیب علم روز نوآوری و تعهد حرفهای خدمات جامع خود را از مشاوره اولیه تا اجرای پروژههای نورپردازی در سطوح مختلف ارائه میدهد. از طراحی منحصر به فرد متناسب با نیازهای خاص هر پروژه تا انتخاب دقیقترین و مقاومترین تجهیزات شمیم اندیشه همواره در تلاش است تا بهترین تجربه را برای مشتریان خود رقم بزند. این تیم متخصص با تمرکز بر کیفیت، کارایی و استحکام در تمامی مراحل پروژه از انتخاب صحیح تجهیزات تا نصب و راهاندازی پشتیبانی کامل میکند و به حفظ زیبایی، ایمنی و کارکرد بلند مدت نماهای ساختمانها میاندیشد.
برای ارتباط با شمیم اندیشه و دریافت مشاورههای فنی اطلاعات بیشتر یا سفارش تجهیزات میتوانید از طریق راههای زیر اقدام کنید:
∴شماره تماس: ۱۲-۴۴۰۷۱۰۱۱(۰۲۱)
∴ایمیل: shamim@shamimco.com
∴وب سایت :www.shamimco.com
∴شبکه های اجتماعی : از طریق شماره ۰۹۳۹۴۱۲۱۰۰۲ با ما در ارتباط باشید.