تسهیلات پنل خورشیدی

تسهیلات پنل خورشیدی به یکی از مهمترین ابزارهای تسریع در توسعه انرژی‌های پاک تبدیل شده‌اند. در شرایطی که هزینه‌های اولیه احداث نیروگاه خورشیدی به ‌ویژه برای کسب ‌و کارها، کشاورزان، ساکنین مناطق کم‌ برخوردار و حتی خانه‌های مسکونی  می‌تواند مانعی جدی برای شروع باشد تسهیلات بانکی و وام بانکی کمک‌ هزینه‌های دولتی این مسیر را قابل ‌دسترس و اقتصادی کرده‌اند.

در واقع بدون تسهیلات و وام  بسیاری از پروژه‌ها به‌ دلیل هزینه‌های اولیه بالا حتی کلید نمی‌خورند. اما وقتی امکان دریافت وام‌های بلند مدت با نرخ سود ترجیحی، بازپرداخت پلکانی، معافیت مالیاتی و بعضا حمایت بلاعوض وجود دارد همه ‌چیز تغییر می‌کند.

مزایای کلیدی استفاده از تسهیلات پنل خورشیدی:

• کاهش شدید فشار مالی اولیه: با استفاده از تسهیلات نیاز به سرمایه نقدی زیاد در ابتدای کار حذف می‌شود. این یعنی راه‌اندازی پروژه حتی با بودجه محدود.
• شتاب در بازگشت سرمایه در پنل خورشیدی: وقتی پروژه با منابع ارزان‌قیمت تامین مالی شود دوره بازگشت سرمایه به ‌طور محسوسی کوتاه‌تر می‌شود. در بسیاری از پروژه‌ها سودآوری از سال دوم به بعد آغاز می‌شود.
• افزایش صرفه‌جویی در هزینه برق در بلند مدت: با تولید برق خورشید وابستگی به شبکه کاهش پیدا می‌کند و هزینه‌های جاری برق به‌ شدت پایین می‌آید. این موضوع برای صنایع و کشاورزی که مصرف برق بالایی دارند به‌ ویژه چشمگیر است.
• توسعه انرژی پاک در مناطق روستایی و کم‌ برخوردار: تسهیلات ویژه‌ای برای این مناطق در نظر گرفته شده که می‌تواند زندگی و تولید را متحول کند. در ادامه مقاله مفصل به آن می‌پردازیم.
• هم ‌راستایی با سیاست‌های کلان انرژی کشور: دولت ایران با هدف توسعه نیروگاه‌های کوچک مقیاس (کیلوواتی و مگاواتی) مجموعه‌ای از حمایت‌ها و مجوزها در اختیار متقاضیان قرار داده که بخش زیادی از آن از طریق همین تسهیلات عملیاتی می‌شود.

برای کسانی که به‌ دنبال راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی یا نصب پنل خورشیدی خانگی یا تجاری هستند شناخت دقیق این تسهیلات یک ضرورت است نه یک انتخاب.

 

معرفی انواع تسهیلات دولتی برای انرژی و پنل خورشیدی

دولت ایران در سال‌های اخیر با هدف توسعه پایدار، کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و افزایش امنیت انرژی بسته‌های متنوعی از تسهیلات را برای نصب پنل خورشیدی در نظر گرفته است. این تسهیلات به دو شکل کلی ارائه می‌شوند:

 

۱. وام‌های بانکی با نرخ ترجیحی

بخش مهمی از حمایت‌های دولتی در قالب تسهیلات بانکی انجام می‌شود. این وام‌ها معمولا از طریق بانک‌های عامل زیر ارائه می‌شوند:

• بانک کشاورزی
• بانک توسعه تعاون
• بانک ملی ایران
• بانک قرض‌الحسنه مهر ایران
• بانک صادرات (در برخی استان‌ها)

نرخ سود این وام‌ها معمولا بین ۴ تا ۱۰ درصد است و برخی از آنها با عنوان وام‌های توسعه روستایی یا اشتغال پایدار شناخته می‌شوند. سقف این وام‌ها بر اساس ظرفیت نیروگاه خورشیدی (کیلووات نصب‌ شده) و موقعیت جغرافیایی پروژه تعیین می‌شود.

۲. کمک ‌هزینه‌های بلاعوض (گرنت دولتی)

در برخی از مناطق محروم و استان‌های خاص (مانند سیستان و بلوچستان، کرمان، خوزستان، ایلام و هرمزگان) وزارت نیرو و سازمان انرژی‌های تجدید پذیر (ساتبا) کمک‌ هزینه‌هایی بدون بازپرداخت برای احداث سامانه‌های خورشیدی خانگی و خودمصرفی در نظر گرفته‌اند. برای مثال در طرح‌های حمایتی مناطق روستایی تا ۱۰۰ میلیون تومان کمک‌ هزینه بلاعوض برای احداث سیستم ۵ کیلوواتی ارائه می‌شود. این مبلغ مستقیما به پیمانکار پرداخت می‌شود و فرد دریافت ‌کننده نیازی به بازپرداخت آن ندارد.

۳. تسهیلات از محل تبصره ۱۸ بودجه

تبصره ۱۸ یکی از مهمترین منابع تامین مالی پروژه‌های خورشیدی است. بر اساس این تبصره دولت موظف است بخشی از اعتبارات توسعه اشتغال را به پروژه‌هایی مانند تولید برق خورشیدی اختصاص دهد. این تسهیلات اغلب از طریق سامانه کارا (متعلق به وزارت کار) ثبت ‌نام می‌شوند.شرایط دریافت این تسهیلات به نوع پروژه، موقعیت جغرافیایی و ظرفیت تولید بستگی دارد اما عمدتا شامل موارد زیر می‌شود:

• نرخ سود: ۴ تا ۱۰ درصد
• دوره بازپرداخت: ۵ تا ۷ سال
• دوره تنفس: ۶ ماه تا ۱ سال

۴. تسهیلات نیروگاه‌های کوچک‌ مقیاس با قرارداد خرید تضمینی

در صورتی که فرد متقاضی قصد فروش برق تولیدی به وزارت نیرو را داشته باشد می‌تواند از تسهیلات ویژه احداث نیروگاه‌های مقیاس کوچک (تا ۲۰ مگاوات) استفاده کند. ساتبا برای این پروژه‌ها قرارداد ۲۰ ساله خرید تضمینی برق با نرخ مشخص ارائه می‌دهد و بانک‌ها نیز با ارائه این قرارداد به ‌عنوان ضمانت وام پرداخت می‌کنند.

نتیجه گیری این بخش:

هر کدام از این تسهیلات با هدف مشخصی طراحی شده‌اند. برخی برای خود مصرفی خانوار، برخی برای توسعه اشتغال در مناطق محروم و برخی برای ایجاد نیروگاه‌های درآمدزا. شناخت دقیق این تنوع و تطبیق آن با شرایط فرد یا شرکت اولین قدم برای استفاده موثر از تسهیلات نصب پنل خورشیدی است.

 

شرایط دریافت وام پنل خورشیدی

برای دریافت تسهیلات نصب پنل خورشیدی از بانک‌ها یا نهادهای دولتی متقاضی باید شرایط مشخصی را احراز کند. این شرایط بسته به نوع تسهیلات (خودمصرفی، نیروگاه کوچک‌ مقیاس، مناطق روستایی، یا تسهیلات اشتغال‌ زایی) متفاوت است اما اصول کلی آنها به شرح زیر است:

 

۱. مالکیت محل نصب سیستم خورشیدی

بانک‌ها و نهادهای حمایتی معمولا تنها به افرادی وام می‌دهند که مالک قانونی محل نصب باشند. یعنی:

• برای نیروگاه خانگی یا تجاری: سند رسمی یا اجاره ‌نامه بلند مدت به نام متقاضی مورد نیاز است.
• برای طرح‌های روستایی یا کشاورزی: مالکیت زمین یا سند بهره ‌برداری (مثلا پروانه دامداری یا مجوز کشاورزی) قابل قبول است.

۲. توانایی بازپرداخت تسهیلات

متقاضی باید توانایی مالی لازم برای بازپرداخت اقساط را اثبات کند. این کار معمولا از طریق:

• ارائه گردش حساب بانکی
• فیش حقوقی یا جواز کسب
• یا در طرح‌های نیروگاهی ارائه قرارداد خرید تضمینی برق از ساتبا انجام می‌شود.

بانک توسعه تعاون و بانک کشاورزی صراحتا اعلام کرده‌اند که بازپرداخت اقساط از محل درآمد ناشی از فروش برق در صورت ارائه قرارداد ساتبا قابل قبول است.

۳. داشتن مجوزهای لازم برای اجرا

بسته به نوع پروژه مجوزهای مورد نیاز شامل یکی از موارد زیر است:

• پروانه بهره ‌برداری از وزارت جهاد کشاورزی (برای واحدهای دام‌ پروری، مرغداری، گلخانه و…)
• مجوز نصب سیستم خورشیدی از شرکت توزیع برق منطقه‌ای
• مجوز ساخت و اتصال نیروگاه کوچک ‌مقیاس از ساتبا

این مجوزها معمولا قبل از ارائه تسهیلات باید آماده و معتبر باشند. برخی بانک‌ها، مانند بانک ملی، ارائه پیش‌ فاکتور از شرکت معتبر نصب پنل خورشیدی را نیز اجباری کرده‌اند.

۴. داشتن ضامن یا وثیقه معتبر

در ادامه مقاله به ‌طور مستقل درباره ضمانت‌ نامه‌ها توضیح داده خواهد شد اما در اغلب موارد وجود حداقل یکی از موارد زیر الزامی است:

• ضامن رسمی با کسر از حقوق
• سند ملکی
• سفته به همراه قرارداد خرید تضمینی از ساتبا

در طرح‌های مناطق روستایی برخی بانک‌ها با معرفی‌نامه از جهاد کشاورزی یا بنیاد برکت از شرایط ضمانت آسان‌تر استفاده می‌کنند.

۵. ثبت ‌نام در سامانه‌های مرتبط

در بسیاری از طرح‌ها ثبت‌ نام اولیه باید از طریق یکی از سامانه‌های زیر انجام شود:

• سامانه سماس (سامانه معرفی طرح‌های اشتغال وزارت کار)
• سامانه کارا
• سامانه ساتبا (برای قرارداد خرید تضمینی برق)

برای مثال متقاضیان احداث نیروگاه خانگی ۵ کیلوواتی در مناطق روستایی باید ابتدا در سامانه ساتبا ثبت ‌نام و مدارک مورد نیاز را بارگذاری کنند.

در یک جمله دریافت وام برای نصب پنل خورشیدی نیازمند آمادگی مستند، قانونی و مالی است. شناخت دقیق این شرایط احتمال موفقیت در دریافت تسهیلات را چند برابر می‌کند.

 

بانک‌های عامل ارائه ‌دهنده وام پنل خورشیدی

چندین بانک و نهاد مالی در ایران تسهیلات ویژه‌ای برای نصب پنل‌های خورشیدی ارائه می‌دهند. در ادامه به معرفی مهمترین آنها می‌پردازیم:

 

۱. بانک توسعه تعاون

بانک توسعه تعاون در همکاری با صندوق ملی محیط زیست به طرح‌های مرتبط با انرژی‌های تجدید پذیر از جمله نیروگاه‌های خورشیدی تسهیلات ارائه می‌دهد. این تسهیلات شامل پروژه‌های مختلفی از جمله تولید سلول‌های خورشیدی و نیروگاه‌های انرژی تجدید پذیر می‌شود .

۲. بانک قرض‌ الحسنه مهر ایران

بانک مهر ایران در راستای حمایت از صنعتگران برای راه‌اندازی نیروگاه‌ خورشیدی دو مدل تسهیلاتی ارائه کرده است. در مدل نخست به شخص حقوقی تسهیلاتی معادل سرمایه‌گذاری آنان ارائه می‌شود. اقساط تسهیلات در این مدل بین یک تا پنج سال است و سود وام چهار درصد است. دوره‌ای که آورده متقاضی برای اخذ این تسهیلات باید نزد بانک سپرده شود یک ماهه است که با همکاری بانک در خصوص پروژه انرژی خورشیدی به ۱۵ روز کاهش پیدا کرده است .

۳. بانک کشاورزی

بانک کشاورزی نیز تسهیلاتی برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی در نظر گرفته است. این تسهیلات با نرخ کارمزد بین ۸ تا ۱۲ درصد ارائه می‌شود و در طی سه مرحله با پیشرفت پروژه واریز می‌شود. دوره بازپرداخت این تسهیلات شامل یک سال تنفس دو سال پروژه ساخت و پنج سال بازپرداخت است. نیروگاه خورشیدی به‌ عنوان وثیقه در رهن بانک قرار می‌گیرد و بعد از اتمام دوره ۸ ساله از رهن خارج می‌شود .

 

میزان وام، نرخ سود و دوره بازپرداخت تسهیلات پنل خورشیدی

میزان وام، نرخ سود و دوره بازپرداخت تسهیلات خورشیدی بسته به نوع پروژه و بانک عامل متفاوت است. به‌طور کلی:

• نرخ سود: بین۴ تا ۱۲ درصد بسته به نوع تسهیلات و بانک عامل.
• دوره بازپرداخت: از ۵ تا ۸ سال با دوره تنفس ۶ ماه تا یک سال.
• میزان وام: بسته به ظرفیت نیروگاه و نوع پروژه متغیر است. برای مثال در برخی موارد برای نیروگاه‌های ۵ کیلوواتی وام‌هایی بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیون تومان با سود ۴ درصد ارائه می‌شود .

 

مدارک لازم برای دریافت وام و تسهیلات پنل خورشیدی

برای دریافت تسهیلات پنل خورشیدی مدارک زیر معمولا مورد نیاز است:

• مدارک شناسایی: کارت ملی و شناسنامه.
• مدارک مالکیت محل نصب: سند رسمی یا اجاره ‌نامه بلند مدت.
• پیش ‌فاکتور خرید تجهیزات: از شرکت‌های معتبر نصب پنل خورشیدی.
• مجوزهای لازم: مجوز نصب سیستم خورشیدی از شرکت توزیع برق منطقه‌ای یا مجوز ساخت و اتصال نیروگاه کوچک ‌مقیاس از ساتبا.
• مدارک مالی: گردش حساب بانکی، فیش حقوقی یا جواز کسب.
• ضمانت‌نامه‌ها: ضامن رسمی با کسر از حقوق، سند ملکی یا سفته به همراه قرارداد خرید تضمینی از ساتبا.

 

 

ضمانت ‌نامه و وثیقه‌های مورد نیاز برای دریافت وام و تسهیلات

یکی از دغدغه‌های اصلی متقاضیان موضوع ضمانت ‌نامه و وثیقه برای گرفتن وام است. بسته به نوع وام مبلغ آن و بانکی که از آن درخواست تسهیلات می‌کنید مدارک ضمانتی هم متفاوت خواهد بود. در ادامه رایج‌ترین موارد آورده شده:

۱. وام‌های کم‌ مبلغ (مثلا تا ۲۰۰ میلیون تومان):

• معمولا نیاز به یک یا دو ضامن رسمی با فیش حقوقی و کسر از حقوق دارند.
• در برخی موارد خاص بانک‌هایی مانند قرض‌الحسنه مهر ایران امکان استفاده از سفته یا سپرده ‌گذاری موقت به ‌عنوان تضمین را هم فراهم کرده‌اند.

۲. وام‌های متوسط تا بالا (بالای ۲۰۰ میلیون تومان):

• سند ملکی یا وثیقه ملکی معمول‌ترین گزینه است.
• برخی بانک‌ها به ‌ویژه در پروژه‌های صنعتی یا بزرگ خود نیروگاه خورشیدی (پس از اجرا) را به عنوان وثیقه در نظر می‌گیرند. یعنی سیستم خورشیدی در رهن بانک قرار می‌گیرد و پس از پایان اقساط از رهن آزاد می‌شود.

۳. در قراردادهای خرید تضمینی برق:

چون ساتبا تضمین خرید برق تولیدی را به مدت ۲۲ سال صادر می‌کند برخی بانک‌ها این قرارداد را به ‌عنوان ضمانت بازپرداخت وام می‌پذیرند. در این حالت مبلغ فروش برق به‌ صورت مستقیم به حساب بانک واریز شده و از آن اقساط تسهیلات کم می‌شود. در پروژه‌های روستایی نیز بسته به استان بعضی بانک‌ها به‌ کمک معرفی‌نامه جهاد کشاورزی یا بنیاد برکت با ضمانت‌های ساده‌تر مثل معرف محلی یا کارت یارانه هم تسهیلات را پرداخت می‌کنند.

 

تسهیلات ویژه برای مناطق روستایی و کم‌ برخوردار

در مناطق روستایی و محروم کشور نصب پنل خورشیدی نه ‌تنها راهکاری برای تامین برق پایدار است بلکه دولت نیز حمایت‌های ویژه‌ای برای آن در نظر گرفته است. در این مناطق بسیاری از خانوارها به شبکه سراسری برق دسترسی ندارند یا برق ناپایداری دارند. به همین دلیل وزارت نیرو، ساتبا (سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر) بنیاد برکت و گاهی جهاد کشاورزی بسته‌های حمایتی خاصی ارائه می‌دهند.

برای مثال در برخی مناطق مانند سیستان و بلوچستان، هرمزگان، ایلام و خراسان جنوبی دولت برای نصب سیستم خورشیدی ۵ کیلوواتی مبلغی در حدود ۷۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان کمک ‌هزینه بلاعوض در نظر گرفته که مستقیما به شرکت پیمانکار پرداخت می‌شود. در این روش مالک خانه هیچ هزینه‌ای نمی‌پردازد و در نهایت برق تولید شده یا برای مصرف خود او استفاده می‌شود یا در قالب قرارداد خرید تضمینی به شبکه سراسری فروخته می‌شود.

این طرح‌ها معمولا با همکاری شرکت توزیع نیروی برق منطقه، فرمانداری و گاهی بنیاد مستضعفان یا کمیته امداد امام خمینی انجام می‌شود. هر استان بسته به بودجه و اولویت‌های توسعه‌ای خودش شرایط متفاوتی برای این تسهیلات دارد.

 

معرفی خدمات شرکت شمیم اندیشه در دریافت تسهیلات و اجرای پروژه‌های خورشیدی

با توجه به پیچیدگی روند دریافت تسهیلات نصب پنل خورشیدی، تعدد نهادهای دخیل و تفاوت‌های منطقه‌ای در قوانین و دستورالعمل‌ها بسیاری از متقاضیان در همان مراحل ابتدایی فرآیند دچار سردرگمی یا توقف می‌شوند. در چنین شرایطی داشتن یک تیم متخصص که هم تجربه اجرایی دارد و هم با مسیرهای قانونی و بروکراسی اداری آشناست یک مزیت بسیار بزرگ است.

شرکت شمیم اندیشه فراتر از طراحی و اجرای تخصصی انواع سیستم‌های خورشیدی، فروش تجهیزات و ارائه مشاوره رایگان یکی از مهمترین خدمات خود را به تسهیل فرآیند اداری و مجوزی پروژه‌های خورشیدی اختصاص داده است. ما در شمیم اندیشه کلیه مراحل دریافت مجوزهای لازم از جمله مجوز احداث نیروگاه، مجوز اتصال به شبکه، استعلامات محیط‌ زیست، قرارداد خرید تضمینی برق با ساتبا و پیگیری‌های حقوقی و مالی مربوطه را به ‌طور کامل از طرف کارفرما یا سرمایه‌گذار انجام می‌دهیم.

این رویکرد باعث شده تا بسیاری از پروژه‌های کوچک و بزرگ خورشیدی در بخش‌های مسکونی، صنعتی، کشاورزی و تجاری که توسط تیم ما اجرا می‌شوند بدون دغدغه و اتلاف وقت وارد مرحله بهره‌ برداری شوند. کافیست فقط ایده یا نیازتان را با ما مطرح کنید. از آن لحظه به بعد صفر تا صد کار را به شمیم اندیشه بسپارید. از تحلیل فنی و اقتصادی پروژه گرفته تا اجرای نهایی اخذ مجوزها و حتی دریافت تسهیلات از بانک‌های عامل.

 

برای ارتباط با شمیم اندیشه و دریافت مشاوره‌های فنی اطلاعات بیشتر یا سفارش تجهیزات می‌توانید از طریق راه‌های زیر اقدام کنید:

∴شماره تماس: ۱۲-۴۴۰۷۱۰۱۱(۰۲۱)

∴ایمیل: shamim@shamimco.com

∴وب سایت :www.shamimco.com

∴شبکه های اجتماعی : از طریق شماره ۰۹۳۹۴۱۲۱۰۰۲ با ما در ارتباط باشید.